Agenda a Chofnodion

Croesawodd y Cadeirydd y sawl a oedd yn bresennol a derbyniwyd ymddiheuriadau am absenoldeb oddi wrth Gynghorwyr y Fwrdeistref Sirol L. M. Adams, S. Belzak, A. Davies-Jones, S. Evans, D. Grehan, M. Griffiths, J. Harries, J. James, K. L. Jones, K. Morgan, W. Owen, M. Tegg, G. Williams, D. Williams a C. Willis.

Derbyn datganiadau o fuddiannau personol gan Aelodau yn unol â gofynion Côd Ymddygiad y Cyngor

1.    Mae gofyn i Aelodau ddatgan rhif a phwnc yr agenda y mae eu buddiant yn ymwneud ag e a mynegi natur y buddiant personol hwnnw; a 

2.    Lle bo Aelodau'n ymneilltuo o'r cyfarfod o ganlyniad i ddatgelu buddiant personol sy'n rhagfarnu, rhaid iddyn nhw roi gwybod i'r Cadeirydd pan fyddan nhw'n gadael.

Yn unol â Chod Ymddygiad y Cyngor, cafodd y datganiadau o fuddiant canlynol eu gwneud:

·      Datganodd Cynghorydd y Fwrdeistref Sirol G. Davies fuddiant personol mewn perthynas ag Eitem 6 yr agenda, Cwestiynau gan Aelodau - 'Mewn perthynas â chwestiwn 2, rwy'n gweithio mewn Banc Bwyd';

·      Datganodd Cynghorydd y Fwrdeistref Sirol E. Stephens fuddiant personol mewn perthynas ag Eitem 9 yr agenda, Rhybudd o Gynnig – 'Rwy'n gweithio i'r Adran Gwaith a Phensiynau, sy'n darparu Credyd Cynhwysol, sef pwnc un o'r cynigion. Ni fyddaf yn cymryd rhan yn y drafodaeth a byddaf yn ymatal rhag pleidleisio';

·      Datganodd Cynghorydd y Fwrdeistref Sirol R. Lewis fuddiant personol mewn perthynas ag Eitem 6 yr agenda, Cwestiynau gan Aelodau – 'Mewn perthynas â chwestiwn 2, rwy'n gwirfoddoli ym Manc Bwyd Merthyr Cynon';

Datganodd Cynghorydd y Fwrdeistref Sirol E. George fuddiant personol mewn perthynas ag Eitem 6 yr agenda, Cwestiynau gan Aelodau – 'Mewn perthynas â chwestiwn 2, rwy'n gwirfoddoli ym Manc Bwyd Merthyr Cynon'.

Derbyn cynrychiolwyr o garfan RhCT ac UBI Lab Cymru, sy'n rhoi cyfle i'r Aelodau drafod y mater mewn cyd-destun lleol ac ar gyfer Cymru gyfan.

Derbyniodd y Cyngor ddiweddariad ar lafar gan Mr J. Williams (UBI Lab Cymru) a Mr S. Thomas (UBI Lab RhCT), a geisiodd ddarparu gwybodaeth i Aelodau am y gwaith sydd wedi'i gyflawni mewn perthynas ag Incwm Sylfaenol Cynhwysol o safbwynt lleol a safbwynt Cymru gyfan.

Cyn y cyflwyniad, manteisiodd y cynrychiolydd ar y cyfle i ddiolch i Gyngor RhCT am gefnogi a mabwysiadu'r Rhybudd o Gynnig mewn perthynas ag Incwm Sylfaenol Cynhwysol yn ei gyfarfod ar 16 Rhagfyr 2020. 

Cafodd yr Aelodau wybod bod UBI Cymru yn hyb i'r labiau yn y Bwrdeistrefi yn y bôn, a'r uchelgais yw i Awdurdodau Lleol eraill ddilyn camre RhCT wrth gefnogi Incwm Sylfaenol Cynhwysol. Er mwyn cyflawni'i nod a gyrru'r drafodaeth am Incwm Sylfaenol Cynhwysol yn ei flaen, roedd UBI Cymru yn sefydlu labiau ar draws Cymru ac yn gweithio mewn partneriaeth â Chomisiynydd Cenedlaethau'r Dyfodol i gytuno ar ddiffiniad o Incwm Sylfaenol Cynhwysol yng nghyd-destun Cymru.

Yn ystod y cyflwyniad, rhoddodd y cynrychiolwyr wybodaeth fanwl i'r Aelodau am y canlynol:

• Y diffiniad o Incwm Sylfaenol Cyffredinol a pham yr oedd UBI Lab Cymru yn ei ystyried fel y polisi addas er mwyn goresgyn â heriau'r 21ain ganrif;
• Y treialon a'r deilliannau blaenorol;
• Cynllun peilot delfrydol UBI Lab Cymru; a
• Cyfleoedd cyllido posibl a'r posibilrwydd iddo redeg ochr yn ochr â'r Chwyldro Diwydiannol Gwyrdd dros y degawd nesaf.

Manteisiodd Arweinydd y Cyngor ar y cyfle i ddiolch i'r unigolion am y diweddariad cynhwysfawr. Cydnabu'r Arweinydd yr amddifadedd y mae pobl yn ei brofi yn y Fwrdeistref, yn enwedig yn ystod y pandemig Covid-19, a nododd pe bai cyllid ar gael wrth Lywodraeth y DU neu Lywodraeth Cymru, bydd RhCT yn cefnogi treialu cynllun peilot Incwm Sylfaenol Cynhwysol. Pwysleisiodd yr Arweinydd ei fod yn bosibl y byddai canlyniadau'r cynllun peilot yn awgrymu nad Incwm Sylfaenol Cynhwysol yw'r ffordd orau ymlaen, ond roedd yn fodlon cefnogi ei dreialu.

Cyfeiriodd Cynghorydd y Fwrdeistref Sirol P. Jarman at ddatganiad UBI Lab Cymru syn nodi fod 8% o bobl yn unig yn gwybod beth yw Incwm Sylfaenol Cynhwysol a gofynnodd sut y byddai gwybodaeth am y cynllun peilot yn cael ei chyfathrebu â chymunedau lleol. Dywedodd y cynrychiolydd y byddai'r labiau yn y Bwrdeistrefi yn ceisio ymgysylltu wyneb yn wyneb â chymunedau lleol, yn dibynnu ar reoliadau Covid-19 yn y dyfodol. Byddai hyn yn ychwanegol at ddefnyddio'r cyfryngau cymdeithasol a phapurau newyddion.

Soniodd Cynghorydd y Fwrdeistref Sirol M. Powell am astudiaethau achos tebyg ac roedd yn fodlon cefnogi cynllun peilot yn RhCT. Awgrymodd yr Aelod y dylai'r cynllun peilot dargedu'r cymunedau sydd wedi'u hamddifadu fwyaf a theimlodd y byddai'n rhaid ei weithredu dros gyfnod estynedig, er mwyn gweld unrhyw fuddion a allai ddod ohono.

1. Rhoddodd Cynghorydd y Fwrdeistref Sirol P. Jarman wybod i'r Aelodau am Mrs Eva Cotter, a ddathlodd ei phen-blwydd yn 100 y llynedd, ac sydd newydd gael ei brechlyn Covid. Hi yw'r claf 100 oed cyntaf yn ei Meddygfa ym Mhenrhiwceiber.  Soniodd y Cynghorydd Jarman am edmygedd Mrs Cotter o'r bobl sydd wedi datblygu'r brechlyn gan ei bod hi wedi byw mewn oes lle'r oedd y diciâu, y frech wen, y frech goch, rwbela a chlwy'r pennau yn rhemp yn ein cymunedau cyn bod brechlynnau ar gael.  Ychwanegodd y Cynghorydd Jarman fod Mr Cotter yn ysbrydoliaeth i nifer a gofynnodd i lythyr gael ei anfon ati wrth y Faeres ar ran y Cyngor.
2. Manteisiodd Cynghorydd y Fwrdeistref Sirol P. Jarman ar y cyfle i gydnabod cyflawniadau a charedigrwydd Amy MacKintosh, disgybl blwyddyn 9 yn Ysgol Gyfun Aberpennar, a oedd wedi ennill £1,000 ar ran Pwll Gerddi Leigh ym Mhenrhiwceiber yn y gystadleuaeth 'Rhowch Gymorth o Adref' gyntaf.  Cafodd yr Aelodau wybod bod Amy wedi ymgymryd â'i phrosiect dan faner rhaglen ddysgu cymysg Addysg Grefyddol dan arweiniad ei hathro, Mr Dave Church. Gan weithio gyda Julie Cook, BEM, hyrwyddwr cymunedol yn archfarchnad Asda Aberdâr, dosbarthodd Amy de prynhawn a nwyddau hanfodol i 9 o gymdogion oedrannus. Dywedodd y Cynghorydd Jarman fod Amy'n destun balchder i'r ysgol gyfun a Phwyllgor Pwll Gerddi Leigh, a gofynnodd i'r Faeres anfon llythyr ati i gydnabod ei chyflawniad.

Llongyfarchodd Cynghorydd y Fwrdeistref Sirol S. Rees-Owen yr actor lleol Callum Scott Howells am ei berfformiad yn nrama newydd Russell T. Davies, 'It's a Sin', a soniodd am lwyddiant Callum a'r sioe.  Soniodd y Cynghorydd Rees-Owen am y cymeriad y buodd Callum yn ei chwarae, a oedd wedi cyffwrdd â'r gwylwyr, a rhoi gobaith iddynt.  Siaradodd yr Aelod am berfformiadau Callum yn Theatr y Parc a'r Dâr dros y blynyddoedd, gan gyfeirio at berfformiadau gydag Only Boys Aloud ac Ysgol Gyfun Treorci, lle y bu Callum yn brif fachgen.  Cafodd yr Aelodau wybod bod Callum wedi diolch i'r sîn gelfyddydau leol am y cyfleoedd a'r llwyfannau a oedd ar gael iddo, er mwyn ei helpu i ddysgu a ffynnu.  Nododd y Cynghorydd Rees-Owen y dyfodol disglair a chyffrous sy'n aros Callum a dymunodd y gorau iddo.

Cynigiodd y Dirprwy Arweinydd atal Rheol Gweithdrefn 15.1 y Cyngor, sy'n nodi y bydd mater yn cael ei benderfynu os bydd mwyafrif ymhlith yr Aelodau sy'n pleidleisio ac sy'n bresennol yn yr ystafell adeg y bleidlais -  a hynny fel bod modd cynnal y cyfarfod ar-lein mewn modd didrafferth.

Yn dilyn trafodaeth PENDERFYNWYD atal Rheol Gweithdrefn 15.1 y Cyngor

Cadarnhau cofnodion o gyfarfod y Cyngor a gynhaliwyd ar y dyddiadau canlynol yn rhai cywir:

Ø  25 Tachwedd 2020

Ø  16 Rhagfyr 2020

PENDERFYNODD y Cyngor gymeradwyo cofnodion y 25 Tachwedd 2020 a 16 Rhagfyr 2020 yn rhai cywir.

Yn unol â Rheol 2 o Weithdrefn Llywodraethu Agored Cyfarfodydd y Cyngor, derbyn datganiadau gan Arweinydd y Cyngor a/neu Gynghorwyr sy'n Aelodau Portffolio o'r Cabinet:

Datganiad gan y Dirprwy Arweinydd ac Aelod o'r Cabinet ar faterion Busnes y Cyngor

Rhoddodd y Dirprwy Arweinydd wybod i'r Aelodau am ffair yrfaoedd rithwir y Cyngor a oedd wedi digwydd yn y gynharach y diwrnod hwnnw. Nododd mai hon oedd y ffair yrfaoedd rithwir gyntaf i gael ei chynnal yng Nghymru.  Roedd dros 30 o gyflogwyr yn cymryd rhan a 525 o swyddi gwag ar gael.  Roedd yn cynnwys 30 gweminar, gan gynnwys manylion am gynllun prentisiaethau a rhaglen i raddedigion y Cyngor.

Cafodd yr Aelodau wybod bod 1604 o bobl wedi cofrestru ar gyfer yr achlysur, gyda 274 yn mewngofnodi yn ystod yr 20 munud gyntaf, a 660 yn mewngofnodi yn ystod y 2 awr gyntaf.  Roedd yr achlysur wedi'i wylio dros 6000 o weithiau. 

Diolchodd y Dirprwy Arweinydd i staff yr Adran Adnoddau Dynol am y gwaith a wnaed i gynnal yr achlysur a roddodd gyfle i drigolion gyfranogi, a chanfod swyddi o safon uchel ar draws y Fwrdeistref Sirol, a gwneud cais amdanynt.

***

Datganiad gan yr Aelod o'r Cabinet ar faterion Menter, Datblygu, a Thai

Dywedodd yr Aelod Cabinet wrth yr Aelodau am gyfarfod yr aeth iddo ar 29 Ionawr gyda Mick Antoniw (Aelod o'r Senedd), Alex Davies-Jones (Aelod Seneddol) ac Aelod o AGB Pontypridd, a gyfarfu â chynrychiolwyr o HSBC.  Cafodd yr Aelodau wybod am gynnig HSBC i gau'i ganghennau ym Mhontypridd a Thonysguboriau fel ei gilydd, a bod y rhesymeg, gan gynnwys data yngl?n â defnyddwyr, wedi'i chyflwyno.  Soniodd yr Aelod o'r Cabinet am geisiadau’r Aelodau i gadw’r canghennau neu fwrw ymlaen â llai o oriau/cynllun symudol o fewn y canghennau, ond gwrthodwyd y ddau gynnig.  Dywedodd yr Aelod o'r Cabinet pe bai'r canghennau'n cau yna ni fyddai cangen HSBC ar gael yn RhCT.  Roedd cynrychiolwyr y banc wedi rhoi gwybod am drefniadau amgen y dylid eu trafod, gan gynnwys defnyddio swyddfeydd post lleol a rheoli cyfrifon yng nghanghennau Caerffili a'r Bontfaen.  Lleisiodd Aelodau eu pryder yn y cyfarfod yngl?n ag hygyrchedd y canghennau amgen a oedd wedi'u cynnig a'r effaith ar drigolion sy'n agored i niwed. Cadarnhaodd cynrychiolwyr HSBC fod cyswllt eisoes wedi'i wneud â thrigolion o'r fath. 

Daeth yr Aelod o'r Cabinet a'i ddatganiad i ben trwy gynghori bod cais wedi'i wneud am fanylion cyswllt uwch swyddogion rheoli’r DU yn y banc er na dderbyniwyd unrhyw beth hyd yn hyn.

Derbyn cwestiynau'r Aelodau yn unol â Rheol 9.2 o Weithdrefn y Cyngor.

(Nodwch: Caniateir hyd at 20 munud ar gyfer cwestiynau.)

Cwestiwn gan Gynghorydd y Fwrdeistref Sirol M. Forey i Ddirprwy Arweinydd y Cyngor, Cynghorydd y Fwrdeistref Sirol M. Webber:

"A wnaiff y Dirprwy Arweinydd amlinellu pa gynlluniau sy’n cael eu datblygu i hwyluso cyfarfodydd hybrid yn y dyfodol pan fydd y cyfyngiadau’n caniatáu?"

Ymateb gan y Dirprwy Arweinydd, Cynghorydd y Fwrdeistref Sirol M. Webber:

Dywedodd y Dirprwy Arweinydd wrth yr Aelodau y byddai'r Gwasanaethau Democrataidd yn ceisio rhoi dull hybrid ar waith ar gyfer cyfarfodydd unwaith y byddai'r cyfyngiadau yn caniatáu hynny.  Bydd hyn yn digwydd fesul tipyn, yn debyg i'r ffordd yr aeth y Cyngor ati i gyflwyno cyfarfodydd rhithwir y llynedd.  Dywedodd y byddai hyn yn darparu rhywfaint o hyblygrwydd i gynnal cyfarfodydd wyneb yn wyneb yn y dyfodol agos tra y byddai hefyd yn caniatáu cynnal arferion cadw pellter cymdeithasol.  Ychwanegodd y dylai Aelodau gael penderfynu a ydyn nhw am gyfranogi o'r dull hwn.

Cwestiwn atodol gan y Cynghorydd Forey:

“Sut y gellid adeiladu ar hyn ar gyfer y dyfodol?”

Atebodd y Dirprwy Arweinydd trwy ddweud mai dyhead ehangach y Cyngor yw gwreiddio'r dull hwn, er mwyn galluogi Aelodau i gyfrannu yn y ffordd fwyaf hyblyg sy'n gweddu i'w sefyllfa, a bod y dull hwn ar gael i Awdurdodau Lleol drwy'r Ddeddf Llywodraeth Leol newydd.  Ychwanegodd y bydd y Cyngor eisiau gwneud y mwyaf o'i gyfleusterau gweddarlledu newydd, gan adeiladu ar ein profiadau hyd yma, ac roedd hi'n gobeithio y byddai'r dull yma hefyd yn cefnogi ac yn hyrwyddo mwy o amrywiaeth yn y dyfodol a rhoi cyfleoedd gwell o ran ymgysylltu a chyfranogi i Aelodau a thrigolion.

Cwestiwn gan Gynghorydd y Fwrdeistref Sirol H. Boggis i'r Aelod o’r Cabinet ar faterion Cymunedau Cadarn, Llesiant a Gwasanaethau Diwylliannol, y Cynghorydd R. Lewis:

"Sut mae'r Cyngor yn parhau i gefnogi banciau bwyd lleol?"

Atebodd yr Aelod o'r Cabinet ar faterion Cymunedau Cadarn, Llesiant a Gwasanaethau Diwylliannol gan ddweud fod swyddog penodol yn cadw mewn cysylltiad rheolaidd â'r prif fanciau bwyd fel bod modd i'r Awdurdod ddarparu cymorth amserol yn ôl y galw. Ychwanegodd fod hyn yn cynnwys:

• Darparu cynhyrchion bwyd sy'n brin o'r Ganolfan Ddosbarthu Bwyd yn Llanilltud Faerdref;

• Sicrhau bod pobl ar gael i weithio yn ystod y gwyliau i fodloni'r galw am barseli bwyd mewn argyfwng (dim ond 2 oedd eu hangen dros wyliau'r Nadolig);

• Sicrhau bod cymorth ar gael ar gyfer derbyn nwyddau os oes angen (does neb wedi gofyn am hyn hyd yma); a

• Darparu mynediad i adeiladau'r Cyngor er mwyn eu defnyddio fel gofod storio (er enghraifft, mae Banc Bwyd Taf-Elái yn defnyddio Canolfan Oriau Dydd y Gilfach Goch i storio eitemau bwyd ar hyn o bryd).

Mae gallu'r Cyngor i brynu ar raddfa fawr wedi'i nodi fel rhywbeth sy'n arbennig o werthfawr i'r banciau bwyd ac maen nhw wedi awgrymu bod hyn yn rhoi sicrwydd iddynt pan mae eu cyflenwadau yn lleihau.

Mae Grant Cymorth Bwyd RhCT a sefydlwyd trwy gyfraniad o £10,000 oddi wrth y Cyngor a £10,000 oddi wrth Trivallis yn darparu adnoddau i fanciau bwyd a chynlluniau cymorth  ...  view the full Cofnodion text for item 103.

Yn unol â Rheol Gweithdrefn 13.2 y Cyngor, nododd y Llywydd yr hoffai wahodd yr Arweinydd i gyfarch y Cyngor, wedyn byddai'n ymateb i sylwadau Aelodau ar ei Adroddiad Blynyddol.

Agorodd yr Arweinydd ei anerchiad trwy roi sylwadau ar ba mor unigryw oedd y sefyllfaoedd yr oedd y Cyngor wedi'u hwynebu dros y flwyddyn gan roi sylwadau ar y llifogydd dinistriol ym mis Chwefror 2020 a hefyd y pandemig COVID-19 parhaus, sydd wedi trawsnewid bywydau pawb ac wedi cael effaith enfawr ar y cymunedau y mae'r Cyngor yn eu gwasanaethu. 

Cofnododd yr Arweinydd ei ddiolch i holl staff y Cyngor sydd wedi darparu gwasanaethau hanfodol i drigolion Rhondda Cynon Taf, gan dynnu sylw at waith darparwyr gofal cymdeithasol rheng flaen, staff cyllid, staff profi, olrhain a diogelu sydd bellach yn cefnogi'r ymgyrch frechu a'r holl staff hynny sydd wedi parhau i ddarparu'r gwasanaethau bob dydd y mae trigolion yn dibynnu arnynt.  Ychwanegodd yr Arweinydd, er gwaethaf yr heriau a gyflwynwyd, mae'r Cyngor wedi parhau i gyflawni ei uchelgeisiau er budd y Fwrdeistref Sirol gyfan.  Cyn darparu diweddariadau penodol ar feysydd gwasanaeth, daeth yr Arweinydd â’i anerchiad agoriadol i ben trwy nodi bod effeithiau’r pandemig yn arbennig yn mynd i lywio'r dyfodol yn ystod gweddill tymor y Cyngor a thu hwnt, gan ychwanegu y bydd y Cyngor yn parhau i adeiladu ar y sylfeini cryf sydd eisoes yn bodoli i greu'r cyfleoedd addas i sicrhau dyfodol uchelgeisiol i Rondda Cynon Taf.

Gofal Cymdeithasol Oedolion a Phlant (Pobl)

Rhoddodd yr Arweinydd ddiweddariad manwl mewn perthynas â'r Gwasanaethau Gofal Cymdeithasol i Oedolion a Phlant gan roi gwybod am y gwasanaethau a oedd wedi'u darparu dros 2019/20

·         235 o Gymorthdaliadau Cyfleusterau i'r Anabl

·         820 o bobl wedi'u cefnogi trwy gronfa ENABLE y Cyngor o £316,000

·         352 o bobl wedi'u cefnogi trwy gynllun Tasgmon y Cyngor, a gostiodd £58,400.

·         71 o Grantiau Cymorth Atgyweirio Cynnal a Chadw wedi'u cyflwyno

Parhaodd yr Arweinydd trwy roi gwybod am y cynnydd da sydd wedi'i wneud o ran moderneiddio'r system ofal sydd ar gael ar gyfer preswylwyr h?n yn y Sir gan gyfeirio at gynlluniau gofal ychwanegol ledled y Fwrdeistref Sirol.

Amlygodd yr Arweinydd lwyddiant y rhaglen Cadw'n Iach Gartref arobryn ac awgrymodd y dylid darparu gwybodaeth fanwl am hyn i'r Aelodau.

Gorffennodd yr Arweinydd yr agwedd hon ar ei ddiweddariad trwy roi gwybod am y Gwasanaeth Teuluoedd Cydnerth, sy'n parhau i ddarparu cefnogaeth, gyda 733 o atgyfeiriadau wedi'u gwneud eleni, a'r Gwasanaethau i Blant, gan roi gwybod i'r Aelodau bod y gwasanaeth wedi derbyn cysylltiadau mewn perthynas â 1,000 yn fwy o blant na'r llynedd, gyda'r potensial y gallai'r galw hwn gynyddu yn ystod y misoedd sydd o'n blaenau. Nododd ei bryderon yngl?n â'r gostyngiad o 17% yng nghyfradd y plant sy'n dod yn 'blant sy'n derbyn gofal' yn ystod y cyfnod anodd hwn a'r posibilrwydd bod problemau yn cael eu colli.

Canolfannau yn y Gymuned

Soniodd yr Arweinydd am sefyllfa'r Canolfannau yn y Gymuned gan roi gwybod i'r Aelodau fod y model hwn wedi cael  ...  view the full Cofnodion text for item 104.

Cyflwynodd y Cyfarwyddwr Gwasanaeth Gwasanaethau Democrataidd a Chyfathrebu ddiweddariad ynghylch Rhaglen Waith y Cyngor, gan nodi y byddai Cyfarwyddwr Bargen Ddinesig Prifddinas-Ranbarth Caerdydd a Chadeirydd y Bartneriaeth Twf Economaidd Rhanbarthol (REGP) yn dod i gyfarfod y Cyngor ym mis Mawrth.

Derbyn datganiad sefyllfa mewn perthynas â'r Coronafeirws yn y Fwrdeistref Sirol.

Cyflwynodd Cyfarwyddwr Cyfadran Gwasanaethau'r Gymuned a Gwasanaethau i Blant ddiweddariad mewn perthynas â'r Coronafeirws yn RhCT gyda chymorth cyflwyniad PowerPoint a oedd yn nodi'r wybodaeth allweddol ganlynol: -

Ø  Achosion Covid 19 wedi'u cadarnhau fesul 100,000 o'r boblogaeth yn y 7 diwrnod blaenorol

Ø  Achosion Covid 19 wedi'u cadarnhau fesul 100,000 o'r boblogaeth yn y 7 diwrnod blaenorol gan yr Awdurdod Lleol ar gyfer ardal Cwm Taf Morgannwg

Ø  Tueddiadau o ran cyfraddau heintiau Covid cronnus 7 diwrnod fesul 100,00 o fewn CTM

Ø  Niferoedd Dyddiol o Achosion Covid Positif o fewn CTM

Ø  Gwyliadwriaeth Covid mewn Ardaloedd Lleol

Ø  Tueddiadau wythnosol mewn marwolaethau oherwydd Covid yn ôl lleoliad

Ø  Nifer y brechlynnau a roddwyd yn rhanbarth CTM

Ø  Cychwyn Cam 2 ar 1 Mawrth 2021

Yn dilyn y diweddariad, cafodd pob un o'r Arweinwyr Gr?p gyfle i ofyn cwestiynau.

Y Cynghorydd A Morgan, Arweinydd y Cyngor ac Arweinydd y Gr?p Llafur

Roedd yr Arweinydd yn dymuno cofnodi ei ddiolch i'r holl staff a fu'n cefnogi'r rhaglen gyda'r Bwrdd Iechyd. Dywedodd y bydd rhagor o wybodaeth am agor canolfannau brechu pellach yn fuan iawn. Bydd hyn yn amlwg yn effeithio ar rai cyfleusterau pan fydd y cyfyngiadau'n codi, megis canolfannau hamdden sydd bellach yn ganolfannau brechu. Rhaid i'r gwaith o gyflwyno'r rhaglen frechu barhau i fod yn flaenoriaeth ar hyn o bryd, a gobeithio y byddai hyn yn cael ei gefnogi'n llawn gan aelodau a phreswylwyr. Dywedodd yr Arweinydd fod modd i bobl lenwi ffurflen ar-lein os ydyn nhw yng nghategori 1-4 a ddim wedi derbyn y brechlyn eto. Anogodd yr Aelodau i gyfeirio unrhyw un maen nhw'n eu hadnabod sydd o fewn y categorïau yma, ac sydd heb dderbyn brechlyn, at y ffurflen yma a rhoi cymorth iddyn nhw. Mae'r Bwrdd Iechyd hefyd yn bwriadu cyhoeddi rhif ffôn newydd y bydd modd i bobl ei ddefnyddio i archebu prawf os does dim modd iddyn nhw wneud hynny ar-lein.

Aeth yr Arweinydd ymlaen i ddweud y bydd plant cyfnod sylfaen yn dychwelyd i'r ysgol ymhen pythefnos ac roedd trafodaethau ar y gweill gyda'r Gweinidogion a'r undebau ynghylch sut mae modd i ysgolion uwchradd ddychwelyd yn ddiogel. Ychwanegodd y byddai datganiad yn ei enw yn cael ei gyhoeddi gan Gymdeithas Llywodraeth Leol Cymru yn ddiweddarach heno i nodi mai’r flaenoriaeth ar gyfer bob un o’r 22 Awdurdod Lleol yw i bob plentyn ddychwelyd i’r ysgol yn ddiogel cyn y caniateir i unrhyw siopau, tafarndai a bwytai eraill agor. Dywedodd y dylid defnyddio gyfleoedd sydd ar gael ar gyfer plant sy'n dychwelyd i fyd addysg, ac y byddai'n aros am arweiniad gan y prif swyddog meddygol ynghylch pryd mae hyn yn bosibl

Y Cynghorydd P Jarman (Arweinydd Gr?p, Gr?p Plaid Cymru)

Dywedodd y Cynghorydd Jarman mai dim ond pan fydd modd casglu'r data y bydd modd i ni ddeall pam mae nifer y marwolaethau yn ardal RhCT mor uchel. Roedd hi'n bryderus am gyfradd yr haint mewn rhai wardiau, Tylorstown er enghraifft, ond hefyd y gyfradd ledled y  ...  view the full Cofnodion text for item 106.

A. Trafod y Rhybudd o Gynnig canlynol sydd wedi'i gyflyno yn enwau Cynghorwyr y Fwrdeistref Sirol M. Forey, J. Bonetto, L. M. Adams, D. R. Bevan, H Boggis, S. Bradwick, J. Brencher, A Calvert, G. Caple, A. Crimmings, A. Davies-Jones, L De- Vet, J. Edwards, J Elliott, S. Evans, M Fidler Jones, , A. Fox, E. George, M. Griffiths, J. Harries G. Holmes, G. Hopkins, G. Jones, R. Lewis, W Lewis, C. Leyshon, A. Morgan, S. Morgans, M. A. Norris, D. Owen Jones, S Pickering, S.M. Powell, S. Rees, A. Roberts, J. Rosser, G Stacey, M Tegg, G Thomas, W Treeby, R K Turner, M. Webber, D. Williams, T. Williams, C. J. Willis a R. Yeo.

Mae effeithiau pandemig COVID-19 ar gymunedau, busnesau a theuluoedd ledled y wlad yn sylweddol ac fe'u trafodwyd mewn nifer o fforymau ac ar amrywiaeth o lwyfannau.  Mae miliynau o bobl wedi dioddef colled ariannol ar ôl colli swyddi neu gwymp o ran masnach, tra bod cyfnodau hir o gyfyngiadau wedi'u gosod ar eu bywydau beunyddiol.

Ar ddechrau’r pandemig, honnodd y Prif Weinidog a Changhellor y Trysorlys y bydden nhw'n “rhoi eu breichiau o gwmpas” pawb yn ystod yr argyfwng cenedlaethol, a chyflwynon nhw nifer o becynnau cymorth y wladwriaeth.  Un o'r mesurau yma oedd cynydd o £20 yr wythnos i swm y taliad Credyd Cynhwysol, a oedd o fudd i bron i chwe miliwn o hawlwyr ledled y DU  sydd naill ai ar incwm isel neu'n ddi-waith.  Rhoddodd hyn gymorth sylweddol i’r rhai yr oedd angen y gefnogaeth fwyaf yn ystod y cyfnod digynsail yma, gydag elusennau a sefydliadau yn galw’r codiad yn “achubiaeth” a’r rhai a oedd yn derbyn Credyd Cynhwysol yn dweud ei fod yn golygu bod modd iddyn nhw gael "prin digon, yn hytrach na dim."

Nawr, bron i flwyddyn yn ddiweddarach - gyda’r pandemig yn dal i daflu cysgod dros ein bywydau beunyddiol, mae sôn bod Llywodraeth Geidwadol y DU yn adolygu’r cynnydd, ac mae honiad bod y Prif Weinidog yn bwriadu ei ddileu.  Mae'r posibilrwydd o dynnu cymorth o'r fath yn ôl yn dangos unwaith eto nad yw Llywodraeth San Steffan yn ystyried teuluoedd yn flaenoriaeth, a hynny ar adeg pan mae pethau wedi gwaethygu i lawer, gyda rhagor o bobl yn colli eu swyddi bob dydd o ganlyniad i'r pandemig.

Yn Rhondda Cynon Taf yn unig, mae tua 21,000 o bobl (ym mis Rhagfyr 2020) yn hawlio Credyd Cynhwysol a bydd cael gwared ar y taliad wythnosol yn ergyd i lawer yn ein cymunedau ar adeg pan mae cefnogaeth y wladwriaeth mor hanfodol.

Mae'r Cyngor yma'n nodi:

1.         Bod y taliad ychwanegol o £20 o Gredyd Cynhwysol yr wythnos yn hwb hanfodol i filiynau, ac na ddylid ei ddileu yn ystod y pandemig. Byddai hyn yn cael yr effaith galetaf ar gymunedau fel Rhondda Cynon Taf

ac yn penderfynu:

1.         Bydd Arweinydd y Cyngor ysgrifennu at Ganghellor y Trysorlys a'r Prif Weinidog cyn cyhoeddi'r gyllideb ar 3 Mawrth i amlinellu gwrthwynebiad y Cyngor hwn i'r bwriad o gael  ...  view the full Agenda text for item 107.

A.  Trafod y Rhybudd o Gynnig canlynol sydd wedi'i gyflyno yn enwau Cynghorwyr y Fwrdeistref Sirol M. Forey, J. Bonetto, L. M. Adams, D. R. Bevan, H Boggis, S. Bradwick, J. Brencher, A Calvert, G. Caple, A. Crimmings, A. Davies-Jones, L De- Vet, J. Edwards, J Elliott, S. Evans, M Fidler Jones, , A. Fox, E. George, M. Griffiths, J. Harries G. Holmes, G. Hopkins, G. Jones, R. Lewis, W Lewis, C. Leyshon, A. Morgan, S. Morgans, M. A. Norris, D. Owen Jones, S Pickering, S.M. Powell, S. Rees, A. Roberts, J. Rosser, G Stacey, M Tegg, G Thomas, W Treeby, R K Turner, M. Webber, D. Williams, T. Williams, C. J. Willis ac R. Yeo

Mae effeithiau pandemig COVID-19 ar gymunedau, busnesau a theuluoedd ledled y wlad yn sylweddol ac fe'u trafodwyd mewn nifer o fforymau ac ar amrywiaeth o lwyfannau. Mae miliynau o bobl wedi dioddef colled ariannol ar ôl colli swyddi neu gwymp o ran masnach, tra bod cyfnodau hir o gyfyngiadau wedi'u gosod ar eu bywydau beunyddiol.

Ar ddechrau’r pandemig, honnodd y Prif Weinidog a Changhellor y Trysorlys y bydden nhw'n “rhoi eu breichiau o gwmpas” pawb yn ystod yr argyfwng cenedlaethol, a chyflwynon nhw nifer o becynnau cymorth y wladwriaeth. Un o'r mesurau yma oedd cynydd o £20 yr wythnos i swm y taliad Credyd Cynhwysol, a oedd o fudd i bron i chwe miliwn o hawlwyr ledled y DU sydd naill ai ar incwm isel neu'n ddi-waith. Rhoddodd hyn gymorth sylweddol i’r rhai yr oedd angen y gefnogaeth fwyaf yn ystod y cyfnod digynsail yma, gydag elusennau a sefydliadau yn galw’r codiad yn “achubiaeth” a’r rhai a oedd yn derbyn Credyd Cynhwysol yn dweud ei fod yn golygu bod modd iddyn nhw gael "prin digon, yn hytrach na dim."

Nawr, bron i flwyddyn yn ddiweddarach - gyda’r pandemig yn dal i daflu cysgod dros ein bywydau beunyddiol, mae sôn bod Llywodraeth Geidwadol y DU yn adolygu’r cynnydd, ac mae honiad bod y Prif Weinidog yn bwriadu ei ddileu. Mae'r posibilrwydd o dynnu cymorth o'r fath yn ôl yn dangos unwaith eto nad yw Llywodraeth San Steffan yn ystyried teuluoedd yn flaenoriaeth, a hynny ar adeg pan mae pethau wedi gwaethygu i lawer, gyda rhagor o bobl yn colli eu swyddi bob dydd o ganlyniad i'r pandemig.

Yn Rhondda Cynon Taf yn unig, mae tua 17,000 o bobl (ym mis Rhagfyr 2020) yn hawlio Credyd Cynhwysol a bydd cael gwared ar y taliad wythnosol yn ergyd i lawer yn ein cymunedau ar adeg pan mae cefnogaeth y wladwriaeth mor hanfodol.

Mae'r Cyngor yma'n nodi:

• Bod y taliad ychwanegol o £20 o Gredyd Cynhwysol yr wythnos yn hwb hanfodol i filiynau, ac na ddylid ei ddileu yn ystod y pandemig. Byddai hyn yn cael yr effaith galetaf ar gymunedau fel Rhondda Cynon Taf

ac yn penderfynu:

• Bydd Arweinydd y Cyngor ysgrifennu at Ganghellor y Trysorlys a'r Prif Weinidog cyn cyhoeddi'r gyllideb ar 3 Mawrth i amlinellu gwrthwynebiad y Cyngor hwn i'r bwriad o gael gwared  ...  view the full Cofnodion text for item 107.